Britvić: Tvoja Zemlja

TVOJA ZEMLJA

Tu ćeš naći uvijek dom,
srce koje kuca za te,
ruku da te prati,
majku da te shvati,
znat ćeš sve što treba znati.

Znat ćeš kako boli plač
kada tvoja zemlja pati;
ali iza svega
sigurno ćeš znati
što ti znači ovaj kraj.

To je tvoja zemlja,
tu sagradi dom,
tu je stari temelj,
tu na kršu tvom.

Tuđin i oluje
kidali su nju,
al' još uvijek tu je
sve dok mi smo tu.

Bit ćeš bogat ko i mi,
kralj što ne zna što je kruna,
al' na svojoj grudi
ko i ovi ljudi
bit ćeš velik ko i mi.

To je tvoja zemlja...

Drago Britvić
(Pitomači 1935-Zagreb 2005)


TU TIERRA

Allí siempre encontrarás el hogar,
un corazón que late por tí,
una mano para acompañarte,
una madre para contenerte,
sabrás todo lo que es preciso saber.

Sabrás cómo duele el llanto
cuando tu tierra sufre;
pero ante todo
seguramente sabrás
lo que significa para tí este lugar.

Esa es tu tierra,
construye allí tu hogar,
allí está el viejo cimiento,
allí sobre tu roca.

El extranjero y las tormentas
la han despedazado,
pero aún siempre allí está
siempre mientras nosotros estemos allí.

Serás rico como nosotros,
un rey que no sabe lo que es una corona,
pero en tu suelo natal
como estos hombres
serás grande como nosotros.

Esa es tu tierra...

Traducción: Adriana Ivana Smajić

Gundulic: Canto a la libertad

PJESMA O SLOBODI

O lijepa, o draga,
o slatka slobodo,
dar u kom sva blaga
višnji nam Bog je dô!

Uzroče istini
od naše sve slave,
uresu jedini
od ove Dubrave!

Sva srebra, sva zlata,
svi ljudski životi
ne mogu bit plata
tvôj čistoj ljepoti!

U jedinstvu, u ljubavi
Neka draži dan izlazi,
Ovdi našim skladnim glasi
Sloboda se draga slavi.

O lijepa, o draga,
o slatka slobodo,
dar u kom sva blaga
višnji nam Bog je dô!

Ivan Gundulić
(Dubrovnik 1589-1638)


CANTO A LA LIBERTAD

Oh hermosa, oh querida,
oh dulce libertad,
regalo en el cual toda riqueza
el supremo Dios nos dio!

Causa verdadera
de toda nuestra gloria
único ornamento
de este robledal!

Toda la plata, todo el oro,
todas las vidas humanas,
no pueden ser paga suficiente
por tu límpida belleza!

En la unidad, en el amor
que amanezca el día más preciado
aquí con nuestras voces armoniosas
se celebra la amada libertad.

Oh hermosa, oh querida,
oh dulce libertad,
regalo en el cual toda riqueza
el supremo Dios nos dio!

Traducción: Adriana Ivana Smajić

José Hernández: Martín Fierro - 1

Aquí me pongo a cantar
Al compás de la vigüela,
Que el hombre que lo desvela
Una pena estrordinaria,
Como la ave solitaria
Con el cantar se consuela.

Započinjem pjevanje moje,
dok me gitara prati,
jer čovjeku, koji pati
i veliki trpi jad,
ko samotnoj ptici tad
pjesma će utjehu dati.

Pido a los Santos del Cielo
Que ayuden mi pensamiento;
Les pido en este momento
Que voy a cantar mi historia
Me refresquen la memoria
Y aclaren mi entendimiento.

Sve Svete na nebu molim,
da pomognu moju misô;
molim ih, dok budem pisô
pjevajuć moju povijest,
da osvježe moju svijest
i razjasne mi zamisô.

Vengan Santos milagrosos,
Vengan todos en mi ayuda,
Que la lengua se me añuda,
Y se me turba la vista;
Pido a mi Dios que me asista
En una ocasión tan ruda.

Čudotvornih svetaca četo,
na pomoć uz mene stoj,
jer zapinje jezik moj
i mute se moje oči;
Gospodin nek uza me kroči
u prilici tako teškoj!

Yo he visto muchos cantores,
Con famas bien otenidas,
Y que después de alquiridas
No las quieren sustentar:
Parece que sin largar
Se cansaron en partidas.

Pjevača ja vidjeh mnogo,
što na dobrom glasu biše
i pošto ga već uživaše,
ne brinu ih druge svrhe:
kao da se prije trke
unaprijed umoriše.

___

Prepjev sa španjolskoga: MIROSLAVA PADJEN
Traducido al castellano por MIROSLAVA PADJEN
____
Translation services: Croatian - Spanish - English - French
adriana.smajic@gmail.com

José Hernández: Martín Fierro - 2

Mas ande otro criollo pasa
Martín Fierro ha de pasar.
Nada lo hace recular
Ni las fantasmas lo espantan;
Y dende que todos cantan
Yo también quiero cantar.

Al gdje ijedan zemljak bude,
Martin Fierro tu će stati!
Nitko ga zaustaviti,
nit sablasti njega plaše;
pa tamo gdje svi pjevaše,
i ja tamo ću pjevati!

Cantando me he de morir,
Cantando me han de enterrar,
Y cantando he de llegar
Al pie del Eterno Padre:
Dende el vientre de mi madre
Vine a este mundo a cantar.

Pjevajuć ja ću i umrijet,
pjevajuć nek me sahrane,
s pjesmom nek mi duša stane
pred Vječitog Boga lice:
iz utrobe roditeljice
dodjoh na svijet za pjevanje.

Que no se trabe mi lengua
Ni me falte la palabra:
El cantar mi gloria labra
Y poniéndome a cantar,
Cantando me han de encontrar
Aunque la tierra se abra.

Neka jezik moj ne zapne
niti riječ mi, štono zbori:
slava mojom pjesmom ori!
Otkada sam pjevat stao,
pjevajuć me svak našao
pa da i zemlja se otvori!

Me siento en el plan de un bajo
A cantar un argumento:
Como si soplara el viento
Hago tiritar los pastos;
Con oros, copas y bastos
Juega allí mi pensamiento.

Osjećam se kao bas,
koji zna, što pjevat želi:
i ja kao vjetar smjeli
poljanom vijorim travke;
ko kartašu uz igranke
misao mi se veseli.

___
Prepjev sa španjolskoga: MIROSLAVA PADJEN
Traducido al castellano por MIROSLAVA PADJEN
____
Translation services: Croatian - Spanish - English - French
adriana.smajic@gmail.com

José Hernández: Martín Fierro - 3

Yo no soy cantor letrao
Mas si me pongo a cantar
No tengo cuándo acabar
Y me envejezco cantando:
Las coplas me van brotando
Como agua de manantial.

Nisam učen kao pjevač,
al kad je o pjesmi zbora,
i zora me naći mora;
ostarit ću pjevajući,
a kitice izvirući
kao voda sa izvora.

Con la guitarra en la mano
Ni las moscas se me arriman,
Naides me pone el pie encima,
Y cuando el pecho se entona,
Hago gemir a la prima
Y llorar a la bordona.

Sa gitarom ja u ruci
i muhama prilaz branim.
Svi sa strahom od me' bježe;
a kad napnem grudi svježe,
plaču i sve moje strune
napjevima izabranim.

Yo soy toro en mi rodeo
Y torazo en rodeo ajeno;
Siempre me tuve por güeno
Y si me quieren probar,
Salgan otros a cantar
Y veremos quién es menos.

Ja sam bik na svojem polju,
al još više na tudjemu;
uvijek sebe smatrah dobrim
pa ako me kušat znaju,
nek i drugi propjevaju,
da se vidi svak u svemu!

No me hago al lao de la güeya
Aunque vengan degollando,
Con los blandos yo soy blando
Y soy duro con los duros,
Y ninguno en un apuro
Me ha visto andar tutubiando.

S puta mojeg ne silazim,
pa nek mi i nožem prijete.
S mekanima ja sam mekan,
ali tvrd sam u tvrdoći;
nitko me u poteškoći
ne vidje bez čvrste mete.

___
Prepjev sa španjolskoga: MIROSLAVA PADJEN
Traducido al castellano por MIROSLAVA PADJEN
____
Translation services: Croatian - Spanish - English - French
adriana.smajic@gmail.com

José Hernández: Martín Fierro - 4

En el peligro, ¡qué Cristos!
El corazón se me enancha,
Pues toda la tierra es cancha,
Y de esto naides se asombre;
El que se tiene por hombre
Donde quiera hace pata ancha.

Gdje opasnost — sto mu jada! —
tu se širi srce moje,
sva je zemlja bojno polje.
Tom se nije ni čuditi,
jer će muško se boriti
svuda hrabro sred nevolje.

Soy gaucho, (1) y entiendanló
Como mi lengua lo esplica:
Para mi la tierra es chica
Y pudiera ser mayor;
Ni la víbora me pica
Ni quema mi frente el sol.

Ja sam gaučo, (1) to razumij,
ko što moj to jezik kaže:
za me ovaj svijet je mali,
da je veći, meni draže;
ujela me zmija nije
nit mi sunce čelo pali.

Nací como nace el peje
En el fondo de la mar;
Naides me puede quitar
Aquello que Dios me dió:
Lo que al mundo truje yo
Del mundo lo he de llevar.

Rodih se ko riba, što se
na morskome bezdnu mrijesti;
nitko meni će odnesti,
što mi Tvorac udijelio:
sve, što na svijet sam donio,
sa svijeta ću i ponesti.

Mi gloria es vivir tan libre
Como el pájaro del cielo;
No hago nido en este suelo
Ande hay tanto que sufrir,
Y naides me ha de seguir
Cuando yo remuento el vuelo.

Sreća mi je u slobodi,
ko i ptici u svom letu;
gnijezda nemam na tom svijetu,
gdje toliko čovjek pati,
pa da nitko me ne prati,
kad se nadjem u poletu.

___

Prepjev sa španjolskoga: MIROSLAVA PADJEN
Traducido al castellano por MIROSLAVA PADJEN
____
Translation services: Croatian - Spanish - English - French
adriana.smajic@gmail.com

José Hernández: Martín Fierro - 5

Yo no tengo en el amor
Quien me venga con querellas;
Como esas aves tan bellas
Que saltan de rama en rama,
Yo hago en el trébol mi cama,
Y me cubren las estrellas.

U ljubavi nikad nikom
ja na žao ne učinih;
poput onih ptica krasnih
— te na grani, te u visini —
počivam na djetelini,
zvjezdanim se plaštem pokrih.

Y sepan cuantos escuchan
De mis penas el relato,
Que nunca peleo ni mato
Sino por necesidá,
Y que a tanta alversidá
Sólo me arrojó el mal trato.

I nek znade svak, tko čuje
jadikovku moje kobi:
nit se borih, niti ubih,
neg' jedino u nevolji!
Što mi život ne bje bolji,
zahvaljujem ljudskoj zlobi.

Y atiendan la relación
Que hace un gaucho perseguido
Que padre y marido ha sido
Empeñoso y diligente,
Y sin embargo la gente
Lo tiene por un bandido.

Zato čujte, što vam priča
gaučo, kojeg progoniše,
tšo i otac i muž bješe
požrtvovan, skrbne ćudi,
ali koga ipak ljudi
razbojnikom okrstiše.

II

Ninguno me hable de penas,
Porque yo penando vivo,
Y naides se muestre altivo,
Aunque en el estribo esté:
Que suele quedarse a pie
El gaucho más alvertido.

Neka nitko se ne jada,
veći jad je malo čiji;
neka nitko oholiji,
makar s nogom u stremenu:
jer prevare plati cijenu
cesto gaučo najmudriji.

____
Prepjev sa španjolskoga: MIROSLAVA PADJEN
Traducido al castellano por MIROSLAVA PADJEN
____
Translation services: Croatian - Spanish - English - French
adriana.smajic@gmail.com

José Hernández: Martín Fierro - 6

Junta experiencia en la vida
Hasta pa dar y prestar
Quien la tiene que pasar
Entre sufrimiento y llanto,
Porque nada enseña tanto
Como el sufrir y el llorar.

Zivotno iskustvo kupi
za uzajmit i za dati,
koga teški udes prati
uza patnje pa i plač.
Nauke će dobre nać,
tko plače i tko se pati.

Viene el hombre ciego al mundo,
Cuartiándolo la esperanza,
Y a poco andar ya lo alcanzan
Las desgracias a empujones,
¡La pucha, que trae liciones
El tiempo con sus mudanzas!

Na svijet čovjek slijep dolazi,
oružje mu samo nada,
ali začas evo strada
u grubosti i nevolji.
Pa što će mu pouk bolji,
neg 'mu varav život zada'!

Yo he conocido esta tierra
En que el paisano vivía
Y su ranchito tenía
Y sus hijos y mujer...
Era una delicia el ver
Cómo pasaba sus días.

Poznao sam kraj, gdje zemljak
nekad mirno je živio,
svoj kućarak uživao
uz djecu i dobru ženu...
Bješe slast u svakom trenu,
kako j' dane provodio!

Entonces... cuando el lucero
Brillaba en el cielo santo,
Y los gallos con su canto
Nos decían que el día llegaba,
A la cocina rumbiaba
El gaucho... que era un encanto.

Onda... kad je večernjica
jošte svetim nebom sjala,
a kokotâ pjesma stala,
da nam zoru nagovijesti,
za jutarnji stô će sjesti
gaučo, čovjek bez svih zalâ.


___
Prepjev sa španjolskoga: MIROSLAVA PADJEN
Traducido al castellano por MIROSLAVA PADJEN
____
Translation services: Croatian - Spanish - English - French
adriana.smajic@gmail.com

José Hernández: Martín Fierro - 7

Y sentao junto al jogón
A esperar que venga el día,
Al cimarrón le prendía
Hasta ponerse rechoncho,
Mientras su china dormía
Tapadita con su poncho.

Pa grijući se uz vatricu,
čekajući danak bijeli
divljači on omrsio,
dok se nije zasitio;
a žena mu još počiva
u mekanoj postelji.

Y apenas la madrugada
Empezaba a coloriar,
Los pájaros a cantar,
Y las gallinas a apiarse,
Era cosa de largarse
Cada cual a trabajar.

A netom što zora svane,
na vidiku kad zarudi
— već i ptice propjevaše,
kokoši se razšetaše —
svak se žuri, svak se trudi,
radini su ono ljudi.

Este se ata las espuelas,
Se sale el otro cantando,
Uno busca un pellón blando.
Este un lazo, otro un rebenque,
Y los pingos relinchando
Los llaman dende el palenque.

Ostruge si veže jedan,
drugi podje pjevajući,
meko sedlo traži treći,
ovaj laso, onaj bič,
dok se konja čuje krič
— to jahače ko zovući.

El que era pión domador
Enderezaba al corral,
Ande estaba el animal
Bufidos que se las pela...
Y más malo que su agüela,
Se hacía astillas el bagual.

Onaj, što živine kroti,
podje odmah u dvorište,
gdje obijesno ždrebe vrište,
tže, sopće, da j' strahota;
podivljala mu kopita
sve oko se' u trijes nište.


___

Prepjev sa španjolskoga: MIROSLAVA PADJEN
Traducido al castellano por MIROSLAVA PADJEN
____
Translation services: Croatian - Spanish - English - French
adriana.smajic@gmail.com

José Hernández: Martín Fierro - 8

Y allí el gaucho inteligente,
En cuanto el potro enriendó,
Los cueros le acomodó
Y se le sentó enseguida,
Que el hombre muestra en la vida
La astucia que Dios le dio.

Al naš gaučo, mudra glava,
netom ždrebe savladao
i kožuh mu namjestio,
odmah ga i uzjahuje.
Ta čovjek u nuždi kazuje lukavost,
što Bog mu dao.

Y en las playas corcoviando
Pedazos se hacía el sotreta
Mientras él por las paletas
Le jugaba las lloronas,
Y al ruido de las caronas
Salía haciéndose gambetas.

Propinje se bijesni pastuh,
samo šiju što ne slomi!
Jahač, da ga pripitomi,
kažnjava ga ostrugama.
I tako u vijugama
jure, ko da vrag ih goni.

¡Ah, tiempos!... Si era un orgullo
Ver ginetiar un paisano!
Cuando era gaucho vaquiano,
Aunque el potro se boliase,
No había uno que no parase
Con el cabresto en la mano.

Ta vremena, ta vještina!
Al ne bijaše nijednoga,
ni najboljeg, koji svoga
pastuha da odmah svlada,
pa ni onog umornoga -
- svaki redom s konja pada.

Y mientras domaban unos,
Otros al campo salían,
Y la hacienda recogían,
Las manadas repuntaban,
Y ansí sin sentir pasaban
Entretenidos el día.

I dok jedni krotitelji,
drugi vješti ko pastiri,
hajde blago sad nadziri
pa ga onda pribirali.
Tako u radu i zadovoljstvu
oni dane provodili.

___
Prepjev sa španjolskoga: MIROSLAVA PADJEN
Traducido al castellano por MIROSLAVA PADJEN
____
Translation services: Croatian - Spanish - English - French
adriana.smajic@gmail.com

José Hernández: Martín Fierro - 9

Y verlos al cair la noche
En la cocina riunidos,
Con el juego bien prendido
Y mil cosas que contar,
Platicar muy divertidos
Hasta después de cenar.

A predveče lijepo bilo
vidjeti ih sve na zboru
uz ognjište, na odmoru.
Jedan drugog da preteče
šalom, pričom do uveče
u ugodnom razgovoru.

Y con el buche bien lleno
Era cosa superior
Irse en brazos del amor
A dormir como la gente,
Pa empezar al día siguiente
Las fainas del día anterior.

Onda siti i presiti,
željni sna u svoje kuće.
uz dragu će počinuti,
ko čovjek se odmoriti,
da započnu drugog dana
isti posó ko i juče.

Ricuerdo, ¡qué maravilla!
Cómo andaba la gauchada
Siempre alegre y bien montada
Y dispuesta pa el trabajo...
Pero hoy en día... ¡barajo!
No se le ve de aporriada.

Srcu drago pri spomenu
krasnih dana tih zemljaka,
jahača i veseljaka!
Na rad uvijek spremni bili,
sad se s oka izgubili —
nevolja ih prati svaka.

El gaucho más infeliz
Tenía tropilla de un pelo, (2)
No le faltaba un consuelo
Y andaba la gente lista...
Tendiendo al campo la vista,
No via sino hacienda y cielo.

Nekad gaučo najbjedniji
dobrih konja (2) imô čopor;
i utjehe, kad je trebo;
svi sretni i mirni bili.
Kud pogledom preletili:
svud imanje, nad njim nebo.

___

Prepjev sa španjolskoga: MIROSLAVA PADJEN
Traducido al castellano por MIROSLAVA PADJEN
____
Translation services: Croatian - Spanish - English - French
adriana.smajic@gmail.com

José Hernández: Martín Fierro - 10

Cuando llegaban las yerras,
¡Cosa que daba calor!
Tanto gaucho pialador
Y tironiador sin yel.
¡Ah, tiempos... pero si en él
Se ha visto tanto primor!

Kad se konje podkivalo
— posao to težak bješe —
kolike li okretnosti
gaučo imo i spretnosti
bacit uže! — O vremena,
što se više vratit ne će!

Aquello no era trabajo,
Más bien era una junción,
Y después de un güen tirón
En que uno se daba maña,
Pa darle un trago de caña
Solía llamarlo el patrón.

Poslu ono nalik ne bje,
nego više svečanosti;
a nakon što netko znao
posô dobro svoj izvesti,
gazda bi ga tad pozvao,
da s rakijom ga pogosti.

Pues siempre la mamajuana
Vivía bajo la carreta,
Y aquel que no era chancleta,
En cuanto el goyete vía,
Sin miedo se le prendía
Como güerfano a la teta.

Jer je bocun uvijek spreman
pod kolima svakog čeko
i tko ne bje kukavica,
kad grlašce je spazio,
bez straha se i napio
ko siroče, kad pije mlijeko.

¡Y qué jugadas se armaban
Cuando estábamos riunidos!
Siempre íbamos prevenidos
Pues en tales ocasiones
A ayudarles a los piones
Caiban muchos comedidos.

Hajde onda na zabavu,
nek veselo bude svima!
A pri toj smo prilici
znali se i pripraviti,
jer bi došli radnicima
mnogi dobri pomoćnici.


___

Prepjev sa španjolskoga: MIROSLAVA PADJEN
Traducido al castellano por MIROSLAVA PADJEN
____
Translation services: Croatian - Spanish - English - French
adriana.smajic@gmail.com

José Hernández: Martín Fierro - 11

Eran los días del apuro
Y alboroto pa el hembraje,
Pa preparar los potajes
Y osequiar bien a la gente,
Y ansí, pues, muy grandemente,
Pasaba siempre el gauchaje.

Bili dani užurbani,
mnogo posla ženskoj glavi,
slasno jelo dok pripravi,
da pogosti uzvanike.
I tako bi uvelike
družina stala da slavi.

Venía la carne con cuero,
La sabrosa carbonada (3)
Mazamorra (4) bien pisada,
Los pasteles y el güen vino...
Pero ha querido el destino
Que todo aquello acabara.

Pečenja je uvijek bilo,
zatim slasne karbonade (3)
i palente (4) k tome tvrde
pa kolača i dobrog vina...
Ali htjede zla sudbina,
da to jednom sve prestade.

Estaba el gaucho en su pago
Con toda siguridá,
Pero aura... ¡barbaridá!,
La cosa anda tan fruncida,
Que gasta el pobre la vida
En juir de la autoridá.

Nekad gaučo na svom dobru
življaše ko usred carstva,
ali danas — gle barbarstva!
izvrnu se udes tako,
jadan gaučo za to živi,
da vlastima bi izmako.

Pues si usté pisa en su rancho
Y si el alcalde lo sabe,
Lo caza lo mesmo que ave
Aunque su mujer aborte...
¡No hay tiempo que no se acabe
Ni tiento que no se corte!

Vratiš li se svojoj kući
i načelnik za to dozna,
hvata tebe kao pticu,
pa makar ti žena rodi...
Al će doći dan slobodi!
Vremena su ovo grozna!

___

Prepjev sa španjolskoga: MIROSLAVA PADJEN
Traducido al castellano por MIROSLAVA PADJEN
____
Translation services: Croatian - Spanish - English - French
adriana.smajic@gmail.com

José Hernández: Martín Fierro - 12

Y al punto dése por muerto
Si el alcalde lo bolea,
Pues ay nomás se le apea
Con una felpa de palos;
Y después dicen que es malo
El gaucho si los pelea.

Najbolje je, da se predaš,
kad načelnik te napao,
jer će on te kao krvnik
nastojat u prah da smrvi.
Pa još kažu, da je zao
gaučo, koj' se branit stao!

Y el lomo le hinchan a golpes,
Y le rompen la cabeza,
Y luego con ligereza,
Ansí lastimao y todo,
Lo amarran codo con codo
Y pa el cepo lo enderiezan.

Ledja su ti sva prebili,
a glavu ti razbiše
pa te onda brže bolje
izranjenog, nakon muke
— svezane ti straga ruke —
ko u ropstvo odvedoše.

Ahí comienzan sus desgracias
Ahí principia el pericón, (5)
Porque ya no hay salvación,
Y que usté quiera o no quiera,
Lo mandan a la frontera (6)
O lo echan a un batallón.

Svih je jada tu začetak,
tu počinje perikon, (5)
jer ti spasa više nema;
hoćeš, ne ćeš, tad se spremaj,
da te šalju na granicu, (6)
il' u koji bataljon.

Ansi empezaron mis males
Lo mesmo que los de tantos;
Si gustan... en otros cantos;
Les diré lo que he sufrido:
Después que uno está perdido
No lo salvan ni los santos.

Tako poče patnja moja
i zemljaka, a ti reci,
da ti pričam još i više,
ima l' teža sudba koja:
kad se nekom crna piše,
ne spasiše ga ni sveci.


___

Prepjev sa španjolskoga: MIROSLAVA PADJEN
Traducido al castellano por MIROSLAVA PADJEN
____
Translation services: Croatian - Spanish - English - French
adriana.smajic@gmail.com